اگر بخواهیم مقاله ای که نگارش کرده ایم را در یک مجله ی معتبر به چاپ برسانیم، علاوه بر این که نیاز به صبر و حوصله است، باید در نظر داشته باشیم که گرفتن اکسپت از یک مجله معتبر هنر است و نیاز به تجربه و لذت بردن از مسیر پژوهش دارد. در این مقاله سعی داریم با نکات مهمی که در روند سابمیت و پیگیری مقالات به یک پژوهشگر کمک می کند تا سریع تر به اکسپت شدن مقاله دست یابد آشنا شویم!
بطور کلی میزان اعتبار مجله در اینکه مقاله شما روند بررسی سریع تر یا کندتر داشته باشد یا ریجکت و اکسپت شدن آن موثر است. برای مثال احتمال ریجکت شدن مقاله شما در مجله ای که مدت زمان زیادی از شروع کارش می گذرد و ایندکس های معتبر مثل اسکوپوس و پابمد و وب آو ساینس دارد یا ایمپکت فاکتور بالا دارد و شناخته شده است نسبت به یک مجله ای که تازه شروع به کار کرده و فقط ایندکس گوگل اسکولار یا چند ایندکس رایج دیگر دارد بیشتر است. بنابراین باید در اولین مرحله به ویژگی های اساسی مجله موردنظرتان دقت کنید. در ادامه ویژگی های مهم دیگری را بررسی خواهیم کرد.
نکته دوم: تعداد شماره های چاپ در سال
ممکن است یک مجله سالانه ۱۲ بار (یعنی هر ماه) چاپ کند یا اینکه یک مجله هر فصل ( ۳ ماه یکبار) چاپ کند یا اینکه سالانه یکبار چاپ کند! لزوما نمی شود گفت حتما این موضوع در روند اکسپت مقاله شما تاثیر گذار است اما می تواند در روند پیگیری مقاله شما کاملا تاثیر گذار باشد. بسیاری از مجله های معتبر زمان تصمیم اولیه ادیتور، زمان انتقال مقاله به مرحله داوری، میزان اکسپت شدن مقالات به درصد را در گوشه ای از وبسایت مجله آورده اند که این موارد برای پژوهشگران بسیار ارزشمند و کمک کننده است و بوسیله آن ها می توانند حدس بزنند آیا مقاله آن ها شانس بالایی برای اکسپت دارد یا خیر !
نکته سوم: پولی یا رایگان بودن مجله
این مسئله هم همانند مسئله قبل قطعی نیست اما می تواند یک عامل مهم در روند بررسی مقاله شما باشد بطوری که مجله هایی که هزینه دریافت می کنند روند بررسی سریع تری دارند. این مسئله که آیا مجله های پولی میزان اکسپت بالایی دارند نیاز به بررسی دارد ولی براساس تجربه ی شخصی این مسئله برای همه ی مجله های پولی صادق نیست اما ممکن است تعدادی از آن ها که به اصطلاح مارکتینگ هستند و اعتبار زیادی ندارند به این سبک از تجارت بجای کار علمی بپردازند. پیشنهاد این است که پژوهشگر از سابمیت مقاله خود در این سبک از مجله ها خودداری کند چرا که یا ممکن است در بلک لیست ژورنال های تحت نظر وزارت علوم و بهداشت باشند یا اینکه با این روندی که در پیش گرفته اند ممکن است بزودی وارد بلک لیست شوند که امتیاز آن برای پژوهشگر عملا صفر خواهد بود! پس سعی کنید بجای نگارش تعداد زیادی مقاله و چاپ آن در مجله های کمتر معتبر، تعداد کمی مقاله ی با کیفیت و با ارزش بیشتر در مجله های معتبر به چاپ برسانید.
نکته چهارم: اخلاق پژوهشی حرفه ای و مکاتبه ی منظم و مودبانه با مجله
گاهی پیش می آید که بعضی از پژوهشگرها یا اساتید بعد از سابمیت مقاله در یک مجله ایمیل خود را بررسی نمی کنند و مدت زیادی از بعد از ارسال کامنت ادیتور یا داوران ایمیل را بررسی می کنند و به خاطر می آورند که مقاله خود را سابمیت کرده بودند! این از ادب پژوهشی خارج است که یک پژوهشگر مدت زیادی مجله را بی پاسخ بگذارد و تاثیر جدی در روند بررسی مقاله دارد. برای اینکه مقاله شما روند بررسی منظم و دقیقی داشته باشد و به شما در اکسپت شدن کمک کند باید بخصوص نویسنده ی مسئول روزانه ایمیل خود را بررسی کند و درصورتی که ایمیلی از مجله آمده بود در کوتاه ترین زمان پاسخ بدهد. این مکاتبه ی هوشمندانه حتی اگر با ریجکت شدن مقاله شما از آن مجله همراه باشد خاطره خوبی از نام شما در ذهن ادیتور مجله باقی می گذارد بطوری که گاهی ممکن است در سابمیت مقاله بعدی خود نویسنده شما را به یاد داشته باشد و این ادب پژوهشی شما در روند بررسی مقاله جدید و حتی اکسپت شدن آن تاثیر مستقیم داشته باشد.
نکته پنجم: توجه به متدولوژی و بحث مقاله
اگر شما می خواهید یک مقاله ی جذاب بنویسید لازم است بارها و بارها قسمت متد (روش اجرا) و بحث (دیسکاشن) آن را بررسی و اصلاح کنید. تقریبا میتوان گفت که بحث مقاله یکی از ستون های اصلی یک مقاله ی اصیل یا ارجینال است که می تواند نگاه یک داور به مقاله را به کلی دگرگون کند. اگر پژوهشگر فقط یک بحث را بصورت اجمالی و به دور از فهم کامل از اهداف مقاله و مقاله هایی که اخیرا در همان محوریت چاپ شده اند، نگارش کند این مسئله تاثیر مستقیم در رد مقاله از مجله ی معتبر دارد اما بینش درست از اهداف مقاله و تجربه کافی در نگارش دقیق دیسکاشن می تواند باعث اکسپت شدن مقاله از مجله شود. بعلاوه متد و متریال (روش اجرا) نیز در مقاله بسیار مهم است و لازم است یک پژوهشگر کلیه ی موارد ضروری در نگارش متد را رعایت کند بطوری که داور بعد از خواندن آن هیچ پرسشی از چگونگی جمع آوری نمونه، کد اخلاق، آنالیز و تحلیل دیتا و معیارهای ورود و خروج و سایر موارد در ذهنش نیاید!
نکته ششم: زمان سابمیت مقاله
شاید خنده دار باشد اما در یک مقاله به این موضوع بررسی شده که آیا زمان سابمیت مقاله می تواند در رد یا اکسپت شدن مقاله موثر باشد؟ و متوجه شده اند که درصد زیادی از مقاله هایی که در ویکند (شنبه و یکشنبه) یا آخرین روز کاری هفته (جمعه) سابمیت می شوند از مجله ریجکت می شوند! البته این موضوع قطعیت ندارد اما نباید آن را نادیده گرفت. بطور کلی بهتر است وسط هفته (دوشنبه یا سه شنبه) برای سابمیت مقاله انتخاب شود تا ادیتور اصلی هم بعد یک استراحت عالی بهتر به مقاله شما رسیدگی کند. البته درمورد ساعت سابمیت مقاله چیزی نمی دانم! بنظر شما می تواند مهم باشد؟!
نکته هفتم: پاسخ به کامنت داورها
یکی از نکات اساسی در اکسپت شدن مقاله ادیت صحیح مقاله براساس نظر داوران و مشخص کردن ادیت های انجام شده با یک رنگ مشخص مثلا زرد است. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که مقاله از نظر داور ها نیاز به اصلاح دارد و در مرحله ی بعدی که مقاله توسط نویسنده اصلاح می شود و به داور ها بر می گردد باید با یک نگاه کلی داور به این نتیجه برسد که ادیت های ضروری و مهم انجام شده و مقاله قابل قبول است. حتما در هنگام پاسخ به کامنت داورها در یک فایل دیگر به ترتیب کامنت هر کدام از داورها را لیست کنید و به آن ها پاسخ بدهید و از آن ها تشکر کنید به خاطر نظرات ارزشمندی که در جهت بهتر شدن مقاله ی شما ارائه داده اند.
نکته هشتم: تنظیم مقاله براساس گاید لاین مجله
هر مجله یک گاید لاین یا دستور العمل منحصر به فرد دارد که نویسنده ها باید براساس آن مقاله خود را تنظیم کنند. مثلا یکی از موارد مهمی که در گایدلاین مجله ها ذکر شده است تعداد کلمات چکیده ی مقاله است. فرض کنید یک مجله نوشته است تعداد کلمات چکیده ۱۵۰ باشد یکی نوشته تعداد کلمات ۲۵۰ باشد. این موضوع برخلاف آنچه به نظر می رسد بسیار مهم است! چرا که گاهی یک مقاله ی ضعیف که به درستی طبق گاید لاین مجله تنظیم شده است نظر ادیتور اصلی مجله را جلب می کند اما ممکن است یک مقاله ی با کیفیت که نویسنده ی آن به گاید لاین توجه نداشته و سریعا کار سابمیت مقاله را انجام داده، دل ادیتور مجله را بزند! پس حتما پیش از سابمیت مقاله به گایدلاین مجله موردنظرتان سر بزنید و طبق همان مقاله را تنظیم کنید!
نکته نهم: توجه به پلاجیاریزم یا سرقت ادبی
سرقت ادبی به معنی استفاده از جمله ها یا کلمات یک مقاله در مقاله ی خودتان بدون آوردن رفرنس یا منبع می باشد. به اصطلاح خودمان اگر جمله ای از یک مقاله را در مقاله خودتان کپی پیست کنید پلاجیاریزم است. توصیه می کنم که پس از تکمیل مقاله خود و نهایی کردن آن سرقت ادبی یا پلاجیاریزم آن را بررسی کنید. البته تا ۲۰ درصد اشکالی ندارد! این کار می تواند با نرم افزار و وبسایت های مختلفی به صورت رایگان یا با دادن هزینه انجام شود اما برای بررسی پلاجیاریزم به شما نرم افزار iThenticate که از اعتبار بیشتری در جوامع علمی و آکادمیک برخوردار است پیشنهاد می شود.
نکته دهم: کد اخلاق یا کد RCT در مطالعات کارآزمایی بالینی
بعنوان آخرین موضوع حتما برای مطالعات کارآزمایی بالینی خود کد RCT را از مراکز معتبر دریافت کنید. این موضوع در ایران توسط سامانه irct.ir که زیر نظر دانشگاه ایران است انجام می شود و پژوهشگر باید اطلاعات مشخصی را در این سامانه ثبت کند و به داوران پاسخ دهد تا در نهایت این کد را دریافت کند. عدم وجود کد اخلاق با رد شدن مقاله در مجله ی معتبر ارتباط مستقیم دارد!
توصیهی پژوهشی مهم
هر پژوهشگر در روند کار پژوهشی خود به کمک نیاز دارد و من در پایان لازم می دانم که به شما یک مرجع پژوهشی که بصورت اختصاصی در زمینه علوم پزشکی فعالیت می کند معرفی کنم. موسسه پژوهشی مدیتورها به عنوان جامع ترین مرجع ارائه دهنده خدمات پژوهشی در علوم پزشکی کاملا حرفه ای و هدف مند در حال فعالیت هست. این مجموعه از ترجمه، پارافریز و ادیت زبانی نیتیو که در همکاری با یک گروه بسیار قوی از دانش جو یا دانش آموخته ها در رشته های مختلف علوم پزشکی هست گرفته تا مشاوره در استخراج مقاله از پایان نامه و نگارش انواع مطالعات پژوهشی (مروری و ارجینال) و پروپوزال، پروتکل یا گرنت های پژوهشی، ادیت مقاله های علمی، آنالیز و تحلیل آماری، بررسی پلاجیاریزم با نرم افزار iThenticate و پاسخ به کامنت داورهای مجله یا تنظیم مقاله براساس گاید لاین مجله موردنظر و ثبت IRCT همراه کلیه ی اعضای محترم علوم پزشکی است. علاوه بر آن شما در مدیتورها می توانید با پیشنهاد مجله دلخواه خود سابمیت و پیگیری آن را به یک فرد متخصص در این زمینه بسپارید یا اینکه پیشنهاد تعداد زیادی مجله به همراه سابمیت و پیگیری مقاله شما در هر یک از آن ها به ترتیب بعد اینکه توسط یک اپیدمیولوژیست حرفه ای کارشناسی شد به او بسپارید بطوری که طبق تجربه در این رویکرد ۹۸ درصد مقاله ها در نهایت با توجه به میزان کیفیت شان در یک مجله معتبر اکسپت شده اند. پیشنهاد می کنم حتما در طول انجام کار پژوهشی خودتان از مدیتورها کمک بگیرید.