حجامت می تواند در دو نوع خشک یا مرطوب انجام شود. حجامت خشک تنها مکش را شامل می شود، در شرایطی که حجامت مرطوب شامل سوراخ کردن پوست پیش از آغاز مکش شده که خروج مقداری از خون فرد طی این روند را موجب می شود.
حجامت به طور معمول موجب شکل گیری کبودی های گرد روی پوست فرد می شود که به واسطه پارگی رگ های خونی که در معرض مکش قرار داشته اند، رخ می دهد.
سر فصل های مطلب
Toggleحجامت عام: در این نوع حجامت، محل انجام حجامت بین دو کتف، حدود مهره های سوم سینه ای تا مهره پنجم سینه ای را در بر میگیرد. در طب اسلامی و احادیث و روایات از این نوع حجامت با عنون حجامت نافع یاد شده است.
حجامت سر: محل این حجامت یک وجب شخص حجامت شونده از نوک بینی تا فرق سر (ملاج) وی است. در این نوع حجامت فرد باید چهار زانو نشسته باشد. در روایات این نوع حجامت را حجامت نجات بخش میگویند.
حجامت موضعی: این نوع حجامت در نقاطی از بدن که دچار مشکل شده است، قابل اجرا میباشد و بر اساس تشخیص پزشک و نوعی بیماری، حجامت در موضع و عضو خاصی انجام می شود . از جمله حجامت کفلها، اطراف مقعد، روی رانها، کلیه، ریه ها و کبد است. این نوع حجامت انواع مختلف دارد که مهم ترین و رایج ترین آنها همان خون گیری از میان دو کتف است. ولی حدود شصت نوع حجامت دیگر نیز وجود دارد که فقط باید به تجویز اطباء انجام شود. مثلاً برای نوزادان بعد از چهار ماهگی حجامت در گودی پشت گردن تجویز می گردد که برای بر طرف کردن رطوبت سر و رشد مطلوب آنها بسیار مفید است. همچنین برای درمان زردی نوزادان حجامت ساده ای توصیه میشود که از پشت گوش آنها انجام می گردد و با ریزش دو سه قطره خون، زردی نوزاد فوراً کاهش می یابد. حجامت های دیگری نیز در سایر اعضای بدن صورت می گیرد مانند حجامت زیر چانه (برای درمان جوش های صورت، لکنت زبان و عفونت لثه)، حجامت ساعد (برای گرفتگی رگ دست که یک بیماری خاص بانوان است)، حجامت سر (برای رشد مو)، حجامت ماستوئید (برای کاهش عوارض سکته مغزی، کاهش شنوایی و عفونت گوش)، حجامت زانو، حجامت کبد، حجامت کلیه ها، حجامت ساقین، حجامت پشت کمر، زیرناف، قوزک پا و غیره.
بنابر مطالعه ای که در نشریه PLoS One منتشر شد، افرادی که مسئول انجام حجامت هستند، ادعا می کنند که این روش با ایجاد هایپرمی (افزایش جریان خون بافتی) یا هموستاز (خونایستی) در اطراف پوست فرد کار می کند. این به معنای آن است که حجامت جریان خون فرد در زیر فنجان ها را افزایش یا کاهش می دهد.
همچنین، حجامت با نقاط ویژه درمانی روی بدن فرد پیوند خورده است که در طب سوزنی نقش اساسی دارند.
بسیاری از پزشکان حجامت را به عنوان یک درمان مکمل در نظر می گیرند، از این رو، افراد بسیاری آن را به عنوان بخشی از پزشکی غربی محسوب نمی کنند. با این وجود، این به معنای کارآمد نبودن آن نیست.
روش های درمان مکمل که از پشتیبانی علمی برخوردار هستند، ممکن است یک افزودنی به پزشکی غربی باشند. با این وجود، مرکز ملی برای سلامت مکمل و یکپارچه آمریکا (NCCIH) به این نکته اشاره داشته است که پژوهش های با کیفیت بالا به میزان کافی برای اثبات اثربخشی حجامت وجود ندارند.
دانشمندان حجامت را با فواید سلامت مختلفی پیوند داده اند، اگرچه به پژوهش های بیشتر برای بررسی کارایی آن به عنوان یک روش درمان نیاز است.
افراد اغلب از حجامت به عنوان گزینه ای برای تسکین درد یاد می کنند. با این وجود، در شرایطی که برخی شواهد برای کارایی و اثربخشی آن در این زمینه وجود دارند، دانشمندان به انجام مطالعات بیشتر با کیفیت بالا برای تایید قطعی این امر اشاره دارند.
به عنوان مثال، مطالعه ای که در نشریه Evidence-based Complementary and Alternative Medicine منتشر شد، برخی شواهد درباره این که حجامت ممکن است درد را کاهش دهد، ارائه کرد. با این وجود، مولفان به این نکته اشاره داشتند که کیفیت مطالعاتی که این امر را نشان می دهند محدودیت هایی داشته است.
یک متاآنالیز که در نشریه Revista Latina-Americano De Enfermagem منتشر شد، ادعا کرد که ممکن است شواهدی برای اثربخشی حجامت در درمان کمردرد وجود داشته باشند. با این وجود، بار دیگر پژوهشگران به این نکته اشاره داشتند که بیشتر مطالعات از کیفیت بالایی برخوردار نبوده و به انجام مطالعات استاندارد بیشتر در آینده نیاز است.
مطالعه ای که در نشریه BMJ Open منتشر شد به نتیجه ای مشابه در اثربخشی حجامت برای گردندرد دست یافت. بار دیگر، پژوهشگران به این نکته اشاره داشتند که به انجام مطالعات باکیفیت بالای بیشتر برای تایید موثر بودن حجامت در این زمینه نیاز است.
یک بررسی که در نشریه PLoS One منتشر شد، نشان داد که برخی شواهد برای اثربخشی حجامت در درمان هرپس زوستر (زونا)، آکنه، فلج صورت، سرفه و دشواری در تنفس، فتق دیسک کمر، اسپوندیلوز گردنی وجود دارد.
اما پژوهشگران به این نکته اشاره داشتند در بیشتر ۱۳۵ مطالعه مورد بررسی، سطح بالایی از جانبداری وجود داشته است. از این رو، برای تایید یافته ها به انجام مطالعات با کیفیت بالا نیاز است.
مطالعه ای که در نشریه the Journal of Alternative and Complementary Medicine منتشر شد به این نکته اشاره داشت که ورزشکاران حرفه ای به طور فزاینده از حجامت به عنوان روشی برای ریکاوری خود استفاده می کنند.
با این وجود، شواهدی قطعی که نشان دهند حجامت برای هر چیزی مرتبط با ریکاوری ورزشی موثر است، ارائه نشده بود.
به گفته مرکز ملی برای سلامت مکمل و یکپارچه آمریکا، از عوارض جانبی حجامت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– تغییر رنگ ماندگار پوست
– جای زخم
– عفونت
– سوختگی
اگر فردی به بیماری های پوستی مانند اگزما یا سوریازیس مبتلا باشد، حجامت ممکن است شرایط این بیماری ها را در بخش هایی که فنجان های حجامت قرار گرفته اند، تشدید کند.
در موارد نادر، اگر مسئول انجام حجامت مرطوب بیش از حد خون بگیرد، فرد ممکن است خونریزی چشمگیر داخلی یا کم خونی را تجربه کند.
بنابر مطالعه ای که در نشریه the Journal of Acupuncture and Meridian Studies منتشر شد، حجامت می تواند در بروز موارد زیر نیز نقش داشته باشد:
– سردرد
– خستگی
– سرگیجه
– غش کردن
– حالت تهوع
– بی خوابی
به واسطه کیفیت پایین مطالعاتی که حجامت را مورد بررسی قرار داده اند، آگاهی از میزان شیوع این عوارض جانبی دشوار است.
اگر فردی هر یک از این عوارض جانبی را پس از حجامت تجربه می کند باید با یک متخصص پزشکی صحبت کند. برخی افراد ممکن است به شرایطی مانند مشکلات لخته شدن خون مبتلا باشند که حجامت را به گزینه ای کمتر ایدهآل برای آنها تبدیل می کند.
بی شک اهداء خون امری خداپسندانه، انسانی و ایثارگرانه بشمار می رود، چرا که با اهدای آن جان انسان های نیازمند به خون را نجات داده ایم. اما قیاس بین حجامت به عنوان یک روش درمانی و پیشگیری و اهداء خون قیاسی منطقی به نظر نمی رسد زیرا در حجامت ابتدا با بادکش، روی جریان خون تغییراتی را ایجاد می کنند و سپس خراش های ظریف پوستی که زده می شود فرایندهایی را در بدن تحریک می کند و مدل خون گیری آن نیز سطحی می باشد ولی در خون دادن استرسی وجود دارد و بوسیله یک سوزن، خون در گردش مورد نیاز بدن را خارج می کند. از لحاظ حجم، خون خارج شده در حجامت حداکثر ۸۰ سی سی ولی در خون دادن حدود ۵۰۰ سی سی خون خارج می شود.
حجامت باعث کم خونی و هیچ عارضه ای نمی شود، حجامت دارای خواص فوق الذکر می باشد ولی خون دادن تنها یک عمل انسانی و ایثارگرانه است. در حجامت خون کثیف از بدن خارج می گردد ولی در خون دادن خون تمیز و مورد نیاز بدن را اهدا می کنیم.