ریحان گیاهی است علفی یکساله و معطر که ارتفاع ساقه آن تا ۶۰ سانتیمتر می رسد .
تخم آن سیاه و ریز است . برگ ریحان و سرشاخه های جوان آن بمصرف تغذیه می رسد ریحان در ایران و افغانستان بطور خودرو می روید در اکثر نقاط دنیا کاشته می شود.
چون ریحان بسیار معطر است بنابراین برای معطر ساختن غذاها از آن استفاده می شود ریحان از لحاظ قدیم ایران کمی گرم و خشک است .
فواید و خواص درمانی ریحان: ریحان گیاهی معطر و بادشکن است.
اگر چه بیشتر به عنوان سبزی خوردن یا طعم دهنده به غذا، مورد استفاده قرار می گیرد ولی خواص درمانی خاصی هم دارد که از آن جمله : ۱) ریحان آرامش دهنده ی اعصاب است و برای درمان سردردهای عصبی بسیار مؤثر است.
۲) ریحان گیاهی نشاط آور است. دم کرده ی ۵۰ گرم ریحان که شیرین شده باشد پس از هر غذا برای معالجه ی سردردهای یک طرفه ( میگرن ) و سردردهای عصبی مفید است .
۳) دم کرده ی ۵۰ گرم ریحان که با عسل شیرین شده باشد برای برطرف کردن گلودرد و آنژین مؤثر است .
۴) دانه ی ریحان به علت داشتن لعاب فراوان نرم کننده است و در رفع ورم کلیه و ترشحات زنانگی مفید است.
بسیاری از انواع ریحان، از جمله شیرین و مقدس، ممکن است با برخی عفونت های ویروسی مبارزه کنند.
به عنوان مثال، یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که عصاره ریحان شیرین حاوی ترکیباتی مانند اپیژنین و اسید اورسولیک، می تواند آثاری قدرتمند در برابر ویروس های هرپس (تبخال)، هپاتیت B و انتروویروس داشته باشد.
همچنین، ریحان مقدس توانایی خود در افزایش ایمنی بدن را نشان داده که ممکن است به مبارزه با عفونت های ویروسی کمک کند.
طی یک مطالعه چهار هفته ای با حضور ۲۴ بزرگسال سالم، مصرف ۳۰۰ میلی گرم عصاره ریحان مقدس افزایش چشمگیر سطوح سلول های T و سلول های قاتل طبیعی در بدن این افراد را نشان داد که هر دو مورد سلول های ایمنی هستند که به محافظت و دفاع از بدن در برابر عفونت های ویروسی کمک می کنند.