سنگ کلیه بیماری است که باعث درد در پهلوی چپ یا راست بدن میشود. سنگ دستگاه ادراری یکی از ناراحت کننده ترین بیماریها است که با رعایت راهکارهایی مانند مصرف زیاد آب، مصرف کلسیم مورد نیاز بدن و محدود کردن مصرف سدیم (نمک) میتوان از بروز آن پیشگیری کرد.به گزارش پایگاه اینترنتی دانشکده پزشکیهاروارد، درد سنگ کلیه از دردهایی است که فراموش نمیشود، حدود نیمی از افرادی که یک بار به سنگ کلیه مبتلا میشوند در عرض هفت سال به سنگ دیگری مبتلا میشوند.پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه موضوع پیچیده ای نیست بلکه برای این منظور باید ترکیبات سنگ مشخص شود. سنگهای کلیه زمانی تشکیل میشوند که غلظت برخی مواد شیمیایی در ادرار به اندازه زیادی میشود که منجر به تشکیل کریستال میشوند.سپس این کریستالها بزرگتر شده و به سنگ کلیه تبدیل میشوند و در مسیرهای ادراری به حرکت در میآیند.اگر این سنگ در مسیر دستگاه ادارای گیر کند و جلوی جریان ادرار را بگیرد، درد ایجاد میشود که در مراحل پیشرفته بسیار شدید است.
عوامل ایجاد سنگ کلیه
بیشتر سنگها زمانی ایجاد میشوند که کلسیم با یکی از دو مواد اگزالات یا فسفر ترکیب میشود.همچنین سنگهای کلیه میتوانند از اسید اوریک تشکیل شوند که از سوخت و ساز پروتئین در بدن ایجاد میشود.پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه به معنی پیشگیری از بروز شرایطی است که منجر به تشکیل سنگ کلیه میشود.در این گزارش دستورالعملهای علمی برای پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه ذکر شده است.
نوشیدن مقدار زیاد آب
نوشیدن مقدار زیاد آب موجب میشود موادی که در ادرار به سنگ تبدیل میشوند، رقیق شوند.سعی کنید مقدار کافی مایعات مصرف کنید تا روزی دو لیتر ادرار تولید شود برای این منظور لازم است که روزانه هشت لیوان آب مصرف کرد.علاوه بر این، نوشیدن آب برخی مرکبات مانند لیموناد و آب پرتقال کمک کننده است. سیترات موجود در این آب میوهها جلوی تشکیل سنگ را میگیرند.
مصرف کلسیم مورد نیاز بدن
مصرف بسیار کم کلسیم در رژیم غذایی باعث میشود که سطح اگزالات افزایش یاد و منجر به تشکیل سنگ کلیه شود. برای جلوگیری از این موضوع مطمئن شوید میزان مناسب کلسیم مورد نیاز بدنتان را مطابق با سن خود مصرف میکنید. اساسا سعی کنید که کلسیم را از طریق مصرف خوراکیها مصرف کنید زیرا برخی مطالعات نشان داده اند که مصرف مکملهای کلسیم با ابتلا به سنگ کلیه ارتباط دارند.مردان ۵۰ ساله و مسنتر باید روزی هزار میلی گرم کلسیم با ۸۰۰ تا هزار واحد بینالمللی ویتامین D مصرف کنند تا بدنشان بتواند کلسیم مصرفی را جذب کند.
کاهش مصرف سدیم
یک رژیم غذایی پر سدیم موجب ایجاد سنگ کلیه میشود زیرا این رژیم غذایی موجب افزایش مقدار کلسیم در ادرار میشود.بنابراین رعایت یک رژیم غذایی کم سدیم به افرادی که مستعد سنگ سازی هستند، توصیه میشود.طبق دستورالعملهای فعلی افراد باید مصرف روزانه سدیم خود را به دو هزار و ۳۰۰ میلی گرم محدود کنند اما اگر سدیم در گذشته با ابتلا به سنگ کلیه ارتباط داشته است باید مصرف روزانه سدیم به هزار و ۵۰۰ میلی گرم محدود شود. کاهش مصرف سدیم برای فشار خون و قلب نیز مفید است.
محدود کردن پروتئینهای حیوانی
محدود کردن مصرف پروتئینهای حیوانی از دیگر راهکارها پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه است. مصرف بسیار زیاد پروتئین حیوانی مانند گوشت قرمز، ماکیان، تخم مرغ و غذاهای دریایی موجب افزایش سطح اسید اوریک شده که به تشکیل سنگ کلیه منجر میشود.همچنین یک رژیم غذایی پر پروتئین موجب کاهش سطح سیترات میشود؛ سیترات یک ماده شیمیایی موجود در ادرار است که به پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک میکند.
پرهیز از برخی خوراکیها
چغندر، شکلات، اسفناج، ریواس، چای، و بیشتر آجیل سرشار از اگزالات هستند و کولاها (نوشابههای گازدار) مملو از فسفات هستند، که هر دو یعنی اگزالات و فسفات به تشکیل سنگ کلیه کمک میکنند.