امروزه با وجود رشد قابل توجهی که در صنعت، تکنولوژی، علم پزشکی و سایر المانهای زندگی بشر دیده میشود، متأسفانه به دلایل متعددی مانند تولید صنعتی اغلب محصولات غذایی و استفاده از نگهدارندهها و سایر فاکتورها مانند قندهای مصنوعی آمار ابتلا به بیماریهای متداول در بین مردم افزایش یافته است. از سوی دیگر زندگی آپارتماننشینی و کم تحرکی برخی از افراد، مشغلههای زیاد در روزمرگیها و درگیریهای ذهنی و عصبی بر شدت بیماریهایی مانند قند خون افزوده است. دیابت یکی از انواع بیماریهای رایج در این روزها است. هر چند علل ایجاد آن به ساختار متابولیسمی بدن مرتبط است اما زندگی ماشینی نیز بر پیدایش و افزایش آن بیتاثیر نیست. میلیونها انسان دچار سراسر جهان از این بیماری رنج میبرند. کشور ایران نیز درصد بالایی از دیابتیها را به خود اختصاص داده است. برای اطلاع از وضعیت این بیماری باید به آزمایشگاه مراجعه کنید. آزمایش دیابت در آزمایشگاه در بخش هماتولوژی مورد بررسی قرار میگیرد.
دیابت را بیشتر بشناسید
قبل از هر گونه توضیح راجع به آزمایشگاه عماد بهتر است کمی بیشتر با این بیماری آشنا شوید. بدن انرژی خود را طریق مادهای به نام گلوکز تأمین میکند. گلوکز نیز از طریق منابع غذایی تأمین میشود. بدن ممکن است در هر بار مصرف ماده غذایی تمام گلوکز دریافتی را مصرف نکند. به همین دلیل میزان اضافی آن را ذخیره میکند. انسولین یک هورمون بسیار مهم در بدن است که سلولهای پانکراس یا لوزه المعده آن را تولید و ذخیره میکنند. زمانی که گلوکز وارد بدن شود انسولین ترشح شده و میزان اضافی گلوکز را ذخیره کرده و در مواقع لزوم آزاد و منتشر میسازد. بنابراین بعد از صرف غذا میزان گلوکز خون بالا رفته و قند خون افزایش مییابد.
چگونگی بالا رفتن قند خون و زمان اوج آن به عوامل مختلفی مانند نوع رژیم غذایی و میزان هر وعده غذایی بستگی دارد. طبیعتا غذاهای سنگین با حجم زیاد و غذاهایی که درصد کربوهیدرات و شیرینی بالایی دارند در افزایش قند خون موثر هستند. با افزایش قند خون انسولین ترشح شده و گلوکز را در بافتها ذخیره میکند. در صورتی که این عملکرد ذخیره سازی گلوکز با ترشح انسولین با اختلال مواجه شود، میگویند فرد به دیابت مبتلا است. دیابت دو نوع دارد و تنها یک تست دیابت در آزمایشگاه میتواند نوع و میزان آن را مشخص کند. در دیابت نوع یک بدن به اندازه کافی انسولین را تولید نمیکند چون بدن سلولهای تولیدکننده انسولین را مورد حمله قرار میدهد.
در دیابت نوع دو انسولین تولید میشود اما سلولهای بدن هیچ واکنشی نسبت به آن نشان نمیدهند. در نتیجه به مرور میزان تولید انسولین نیز کاهش مییابد. در هر دو حالت بیمار هنگام مصرف گلوکز با مشکل مواجه میشود و در این شرایط فرد بیمار باید با توجه به نوع دیابت از مکملهای دارویی انسولین استفاده کند. تست قند خون باید به صورت ناشتا در آزمایشگاه انجام شود. این تست در واقع پاسخ بدن به آخرین وعده غذایی و محتویات آن و البته توانایی بدن در پاسخ به میزان گلوکز ورودی و ترشح انسولین را نشان میدهد.از آنجا که تا یک ساعت بعد از صرف غذا قند خون افزایش مییابد، میزان قند خون بین وعدههای غذایی اختلالات مربوط به دیابت را نشان میدهد. اگر سطح قند خون ناشتا بالا باشد یعنی بدن عملکرد درستی در کاهش قند خون ارائه نمیدهد.
آزمایش دیابت
تست قند خون یا تستFBS برای اندازه گیری میزان قند خون در آزمایشگاه انجام میشود. در این آزمایش قند خون به صورت ناشنا بررسی میشود. در این تست نه تنها هایپر گلیسمی یا میزان قند خون بالا بررسی میشود بلکه هیپوگلیسمی یا میزان قند خون پایین نیز مشخص میگردد. علاوه بر آن این تست برای اندازه گیری دیابت بارداری و تشخیص استعداد افراد در ابتلا به دیابت نیز انجام میشود. پزشکان معمولا توصیه میکنند برای انجام این تست حدود ۸ تا ۱۰ ساعت قبل از تست چیزی نخورید. حتی بهار است آخرین وعده غذایی تیز سبک باشد. از طرفی اگر این زمان بیشتر از۱۰ ساعت به طول بیانجامد قند خون بدن کاهش مییابد و بدن برای جبران این کمبود طی واکنشهایی قند خون را افزایش میدهد که به آن قند خون کاذب میگویند.
در حالت طبیعی بدن سطح انسولین و گلوکز باید با یکدیگر تعادل داشته باشند. بعد از مصرف غذا و تجزیه آن توسط معده و روده کوچک گلوکزها آزاد شده و وارد جریان خون میشوند. اگر انسولین در پاسخ به این افزایش گلوکز ترشح شود، تعادل برقرار خواهد شد. در غیر این صورت افزایش گلوکز در جریان خون مشکلات بسیاری مانند اختلالات کلیوی، بینایی، عصبی، قلبی و غیره به وجود میآورد. این اختلال در بیشتر موارد یک عامل تهدید کننده جدی برای بدن به شمار میرود. با توجه به آمار بالای دیابتیها، تست قند خون به یکی از آزمایشهای روتین در آزمایشگاه های پاتولوژی تبدیل شده است.
نحوه انجام تست دیابت
تست دیابت به چند روش انجام میشود و هر کدام نیز دقت بالایی دارند. تست تحمل گلوکز خوراکی و تست قند خون سرم جزو معمولترین روشهایی است که به صورت ناشتا در آزمایشگاه انجام میشود. این تستها معمولا در دو مرحله انجام میشوند. در مرحله اول فرد به صورت ناشتا تست داده و مرحله دوم دو ساعت از بعد از تست اول و پس از مصرف گلوکز انجام میشود. این نوع آزمایش برای آن دسته از افرادی که به دیابت مشکوکند و یا بانوان باردار انجام میشود. بیماران دیابتی که از بیماری خود اطلاع دارند و باید مدام سطح قند خون را چک کنند معمولا از کیتهای خانگی و دستگاه گلوکومتر استفاده میکنند. این افراد از تست قند خون نیازی به مراجعه به آزمایشگاه ندارند و به راحتی میتوانند در منزل تست خود را انجام دهند. کیتهای خانگی تست قند خون کاملا غیر تهاجمی هستند.
آزمایشگاه عماد
این آزمایشگاه واقع در خیابان مطهری در سال ۱۳۸۸ افتتاح شده است و به صورت حرفهای خدمات تشخیصی و پاتولوژی را به بیماران و جامعه پزشکی ارائه میدهد. تست دیابت یکی از رایجترین آزمایشهایی است که در این مرکز انجام میشود. عماد لب این امکان را برای بیماران فراهم ساخته که بتوانند بدون مراجعه به مرکز انجام آزمایش، تست خود را به صورت کاملا رایگان در منزل انجام دهند. از اینرو بیمارانی که توانایی یا فرصت مراجعه به مرکز تستدهی را ندارند، میتوانند از طریق لینک زیر وارد سایت عماد لب شده و برای تست دیابت در منزل یا محل کار وقت قبلی رزرو کنند.