ویتامین ب ۱۲ یکی از ضروریترین ویتامینها برای سلامت کلی بدن است و در تولید سلولهای سالم و حفظ عملکرد مناسب اعصاب نقش دارد.
مهم است که هر کسی بخصوص زنان به مقادیر کافی این ویتامین را از طریق رژیم غذایی دریافت کند.
ویتامین B12 بر خلاف خیلی از ویتامینها در گیاهان وجود ندارد. در نتیجه، گیاهخوارها یا وگانها بیشتر از دیگران در معرض کمبود ویتامین B12 قرار دارند. یک راهحل این است که از محصولات غنیشده با ویتامین B12 استفاده کنید، مثلاً سویای غنی شده.
میکروارگانیسمها مانند باکتریها و قارچها میتوانند ویتامین B12 تولید کنند. از آنجایی که باکتریها در خاک وجود دارند، غذاهایی که از خاک گرفته میشوند میتوانند مقادیر کمی ویتامین B12 داشته باشند.
اگر شما سبزیجات را بیش از حد پوست بگیرید، این باکتریهای مفید را از دست خواهید داد. غذاهایی که به طور طبیعی دارای مقدار کمی ویتامین B12 هستند شامل قارچ و غذاهای تخمیری میشوند.
سر فصل های مطلب
Toggleاگرچه ویتامین ب ۱۲ در تولید سلولهای خونی و حمایت از عملکرد اعصاب موثر است، اما نقش مهمی نیز در تبدیل مواد مغذی به انرژی دارد. اگر شما مدام احساس خستگی و ضعف میکنید، وقت آن رسیده که ویتامین ب ۱۲ بیشتری را از راه رژیم غذایی دریافت نمایید. فراموش نکنید که محصولات حیوانی مانند گوشت قرمز و تخم مرغ، بوقلمون، مرغ، ماهی و شیر بیشترین میزان ویتامین ب ۱۲ را دارند.
خستگی یکی از اولین نشانه های کمبود B12 است. دلیلش هم این است که بدنتان برای ساخت سلول های قرمز خونی متکی به ویتامین هاست، که اکسیژن را به ارگان ها حمل می کنند.
بدون اکسیژن کافی در سلول ها احساس خستگی می کنید، مهم هم نیست که چقدر خوابیده باشید. خستگی می تواند چندین معنا داشته باشد، پس فقط به خاطر خستگی مزمن نمی توانید برای خود ویتامین B12 تجویز کنید. پزشکان با مشاهده خستگی و چند نشانه ی دیگر کمبود ویتامین B12 را تشخیص می دهند.
. گاستریت آتروفیک که در آن مخاط معده نازک میشود.
. آنمی پرنیشیوز و یا آنمی بدخیم که باعث میشود بدن به سختی ویتامین B12 جذب کند.
. بیماریهایی که بر روده کوچک اثر میگذارند، مانند بیماری کرون، بیماری سلیاک، رشد باکتری یا انگل.
. اختلالات سیستم ایمنی مانند بیماری گریوز یا لوپوس
. مصرف یک سری از داروها که در جذب ویتامین B12 تداخل ایجاد مینمایند. این داروها شامل برخی از داروهای سوزش معده از جمله مهارکنندههای پمپ پروتون مانند امپرازول، لانزوپرازول، پنتاپرازول و رابپرازول، مهارکنندههای H2 مانند سایمتیدین و فاموتیدین، و برخی از داروهای دیابت مانند متفورین میشوند.
شاید درباره تزریق ویتامین B12 جهت افزایش انرژی یا کاهش وزن شنیده باشید. تحقیقات علمی چندانی در مورد مؤثر بودن این شیوه انجام نشده است. اساساً دریافت یک ویتامین به تنهایی و انتظار کاهش وزن داشتن یا بالا بردن سطح انرژی، واقعگرایانه نیست.
ویتامین B12 برای انرژی هوازی در بدن مهم است. اگر سطح این ویتامین در بدن کافی نباشد، بدن ما اکسیژن و انرژی کافی و لازم را دریافت نخواهد کرد. احساس سبُکی در سر نیز علامتی است که نشان میدهد ویتامین B12 بدن کم است
بیشترین میزان ویتامین ب ۱۲ در محصولات حیوانی یافت میشود و کسانی که تابع رژیمهای غذایی گیاهی هستند، برای جلوگیری از ابتلا به فقر ویتامین ب ۱۲ باید مکملهای این ویتامین را دریافت کنند. خستگی و سرگیجههای مداوم از علائم اصلی فقر ویتامین ب ۱۲ در گیاه خواران است.
هر کسی در هر سنی میتواند دچار فقر ویتامین ب ۱۲ شود، اما مشکلات جدی سلامتی در صورت فقر این ویتامین زمانی بیشتر میشود که شما بیش از ۵۰ سال سن داشته باشید. در صورت تشدید مشکل و عدم جبران فقر ویتامین ب۱۲ از طریق غذا در بزرگسالان، بنا به توصیه پزشک شاید نیاز به تزریق این ویتامین و یا استفاده از مکملها باشد.
از دست دادن احساس در دستها و پاها همراه با احساس گزگز و سوزن سوزن شدن میتواند علامت کمبود ویتامین B12 باشد. از پزشکتان بخواهید با آزمایش خون، علت این حالاتتان را بررسی نماید.
مفصل درد شدیدی که ناشی از آسیب یا التهاب مزمن نیست (مثلاً آرتریت) میتواند زنگ هشدار باشد. همچنین رفلکسهای کُند معمولاً در افرادی که کمبود ویتامین B12 دارند دیده میشود.
تنگی نفس، تپش قلب و بالا بودن ضربان قلب همگی میتوانند با کمبود ویتامین B12 مرتبط باشند. اگر شک دارید، آزمایش خون بدهید.
در یک مطالعه که روی موارد شدید کمبود ویتامین B12 صورت گرفت معلوم شد کمبود ویتامین B12 میتواند سبب ضعف شده و مشکلات تعادلی و سرگیجه ایجاد نماید.
داشتن سرگیجه یکی دیگر از علام کمبود B12 است. در یک تحقیق که روی ۱۰۰ نفر انجام شد ( این افراد سرگیجه مزمن داشتند ) محققان متوجه شدند ۴۰ درصد آنها مشکل کمبود ویتامین B12 دارند.
سرگیجه همیشه نمی تواند علامت کمبود ویتامین باشد و بهتر است تشخیص را به پزشک واگذار کنید.
زردی یا یرقان به زرد شدن پوست یا سفید شدن چشمها گفته میشود که میتواند نشاندهندهی مشکلات جدی در سلامتی باشد.
اگر متوجه شدید که رنگ پوستتان رو به زردی می رود، ممکن است علتش کمبود B12 باشد. وقتی کمبود دارید سلول های قرمز بسیار شکننده و به آسانی شکسته می شوند، که باعث آزاد شدن رنگدانه های بیلی روبین و زرد شدن رنگ پوست می شود.
برخی از افرادی که کمبود ویتامین B12 دارند دچار التهاب و تورم در زبان میشوند. دیگر علائم مرتبط با دهان میتواند شامل صاف شدن سطح زبان و کاهش حس چشایی باشد.
این داروها از آنجا که تولید اسید معده را سرکوب میکنند، جذب ویتامین ب ۱۲ را سختتر مینمایند. اگر داروهای تجویزی برای سوزش سر دل مصرف میکنید و علائمی از قبیل ضعف، سرگیجه یا خستگی دارید، با پزشک تان درباره احتمال کمبود ویتامین ب ۱۲ مشورت کنید. مصرف منظم مکملهای این ویتامین میتواند بر غلبه بر این شرایط کمک کند.
نشانههای کمبود این ویتامین اغلب مشابه زوال عقل است، از قبیل از دست دادن حافظه، گیجی، مشکلات تفکر و استدلال؛ و همین مساله تشخیص کمبود ویتامین از زوال عقل را مشکل میکند به خصوص افرد مسن که در معرض خطر هر دوی اینها هستند و غالبا شرایطشان با هم تداخل دارد. ۷۵ تا ۹۰ درصد افراد دچار کمبود ویتامین ب ۱۲ عوارض عصبی مانند زوال عقل دارند. ولی حتی کاهش ب ۱۲ در افراد جوان هم به طور تیپیک علایم زوال عقل را نشان میدهد.
هرکسی به این ویتامین نیاز دارد، اما افراد خاصی مانند سالمندان و زنان باید بیشترین میزان ویتامین ب ۱۲ را دریافت کنند. میزان نیاز روزانه زنان بخصوص زنان باردار به این ویتامین ۲.۸ میکروگرم است در حالی که این میزان برای مردان ۲.۴ میکروگرم است.
کمبود ویتامین ب ۱۲ که سالها ادامه داشته باشد، تشدید میشود و میتواند آسیب عصبی غیرقابل بازگشت را ایجاد کند. از دست دادن حافظه، گیجی، ناتوانی در تمرکز، آسیبهای عصبی، بی خوابی، اختلال در نعوظ حتی مشکلات روده و کنترل مثانه از دیگر عوارض کمبود طولانی مدت ب ۱۲ است. بسیاری از این عوارض در صورت تشخیص سریع و درمان میتواند معکوس شود.
کمبود ویتامین ب ۱۲ در کودکان جدی است و میتواند با علائمی نظیر کم خونی، مشکلات حرکتی، مشکل رسیدن به نقاط عطف رشد و اختلال رشد همراه باشد که ممکن است منجر به مرگ شود. کمبود ویتامین ب ۱۲ در نوزادان نادر است، اما میتواند رخ دهد البته اگر کودکی تغذیه بدون غذاهای حیوانی داشته باشد یا اگر شیر مادری که گیاهخوار است را بخورد یا بعد از دوران نوزادی همچنان فقط شیر مادرش را بخورد. بر طبق یک مطالعه که نتیجه آن در ژورنال پزشکی کودکان منتشر شده است، مصرف مکملهای ب ۱۲ توسط مادران در دوران بارداری میتواند از پیش آمدن این مشکل برای نوزادان جلوگیری کند.